Fizjologia smaku w Łodzi
Co wspólnego mają niemal dwustuletnia francuska książka „Fizjologia smaku albo Medytacje o gastronomii doskonałej” i łódzkie wydarzenie DineART Sztuka wokół stołu? Anthelme Brillat – Savarin po napisaniu tej pozycji obwołany został „papieżem gastronomii”, a sama książka uważana była za pozycję obowiązkową, a nawet „biblię smakoszy”. Szykując się do łódzkiej edycji DineART sięgnęliśmy po to stare dzieło w poszukiwaniu inspiracji. Jakie było nasze zdziwienie, kiedy 194-letnia książka okazała się tak bardzo aktualna.
Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś.
To jeden z 20 aforyzmów profesora Savarina, który z korzyścią dla ludzkości zrezygnował z dobrze rozwijającej się kariery sędziego na rzecz pisania. We wstępie do „Fizjologii smaku” wypunktował 20 złotych myśli, które są równie aktualne dziś, po prawie 200 latach, jak były na początku XIX wieku. „Odkrycie nowego dania większym jest szczęściem dla ludzkości niż odkrycie nowej gwiazdy”. „Ten, co podejmuje przyjaciół, a nie zatroszczył się o sam posiłek, który zostanie im podany, jest niegodzien posiadania przyjaciół”. „Zaprosić kogoś – znaczy mieć na względzie jego szczęście przez cały czas, gdy jest pod naszym dachem” – to tylko niektóre z aforyzmów, które wg autora stanowić miały podwaliny pod dalszy rozwój gastronomii, którą postrzegał jako osobną naukę, wartą usystematyzowania i opisania teoretycznego, a nie tylko w formie ksiąg kucharskich. Trudno nie zgodzić się z ich brzmieniem – są lekkie, czasem zabawne, ale zawsze bardzo trafne i ponadczasowe.
Sztuka gościnności
Na dalszych kartach autor gastronomię traktuje bardzo szeroko, rozpisując się na temat apetytu, bycia smakoszem, kulinarnych afrodyzjaków, podaje szczegółowe instrukcje m.in. gotowania rosołu, ale przede wszystkim skupia się na sztuce podejmowania gości, stawiając ją na czele pożądanych w społeczeństwie cech. Sztuka ta to nie tylko świetne jedzenie stworzone z najlepszych dostępnych składników, ale również zaangażowany gospodarz, punktualność i odpowiednia kolejność podania dań, mądra rozmowa podczas kolacji, dobrze dobrane wino i inne czynniki wpływające na komfort gości.
Treści, które odnaleźliśmy na stronach „Fizjologii smaku”, są bliskie filozofii DineART. Mimo prawie dwustu lat, jakie dzielą nas od dzieła Anthelma, my również – planując nasze wydarzenia – ogromny nacisk kładziemy na mnogość doświadczeń wokół posiłku. Znaczenie ma nie tylko perfekcyjne danie, ale sposób podania, dopasowana zastawa, aranżacja stołu, odpowiednie oświetlenie, rodzaj i natężenie muzyki oraz doskonały serwis. Z tego powodu pozwoliliśmy sobie uczynić z książki „Fizjologia smaku” oś, wokół której zaprojektowaliśmy ten wyjątkowy majowy wieczór w Łodzi. Prowadzący kolację Łukasz Modelski – dziennikarz, historyk sztuki, sprawnie żonglował cytatami z książki, wprowadzając zgromadzonych gości w jej treść i założenia. Do książki, a konkretnie szaty graficznej wydania Państwowego Instytutu Wydawniczego z 2016 roku, bezpośrednio poprzez kolorystykę kompozycji nawiązały stylistki stołów Supergirls Do Design.
Na zakończenie wszyscy zgromadzeni otrzymali od nas drobny upominek – książkę „Fizjologia smaku”, by sami mogli odnieść się do tej „biblii smakoszy”. Mamy nadzieję, że wszyscy byli podobnie zdumieni jak my, odkrywając aktualność i trafność niemal 200-letnich spostrzeżeń autora.